علت و نحوه درمان پرخاشگری چیست ؟
ناامید شدن و ناراحتی از مسائلی که در طول روز ممکن است در محیط کار یا خانواده اتفاق بیفتد امری انسانی و طبیعی است. این احساسات می‌توانند به راحتی شما را به واکنش پرخاشگرانه در موقعیت‌های خاص سوق دهند و گاهی ممکن است مخرب باشند. در این مقاله قصد داریم علت پرخاشگری و نحوه درمان آن را شرح دهیم. اما اول از همه بیایید به این مفهوم بپردازیم که پرخاشگری چیست .
فهرست مطالب
تعریف پرخاشگری چیست ؟
پرخاشگری به هر رفتاری اطلاق می‌شود که خصمانه، نیرومند، مخرب و یا خشونت‌آمیز باشد. به طور خاص، رفتارهای پرخاشگرانه دارای پتانسیل یا تهدید آسیب فیزیکی یا عاطفی به فرد یا گروه دیگری از افراد است. رفتارهای پرخاشگرانه می‌تواند از آزار کلامی که در آن فرد به صورت کلامی به دیگری حمله می‌کند، تا پرخاشگری فیزیکی که در آن فرد به فرد یا گروهی از افراد حمله فیزیکی می‌کند، متغیر باشد. علاوه بر این، پرخاشگری ممکن است شامل تخریب اموال شخصی قربانی باشد. این نوع رفتار می‌تواند ناشی از محرک‌های خاصی باشد یا به عنوان تلافی انجام شود. پرخاشگری می‌تواند به صورت آشکار یا پنهانی انجام شود و ممکن است به عنوان وسیله‌ای برای تحریک قربانی استفاده شود. در حالی که فوران‌های گاه به گاه خشم رایج است، رفتار پرخاشگرانه یک مشکل است، زیرا معمولاً به طور مکرر رخ می‌دهد و می‌تواند به دیگران آسیب برساند یا تهدید کند. علاوه بر این، پرخاشگری هنجارهای اجتماعی را نقض می‌کند و می‌تواند منجر به تخریب روابط شخصی شود. رفتار پرخاشگرانه را می‌توان به روش‌های مختلف مستقیم و غیرمستقیم نشان داد که برخی از آنها در زیر ذکر شده است:
رفتارهای پرخاشگرانه مستقیم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کتک زدن
- مشت زدن
- مو کشیدن
- گاز گرفتن
- تف کردن
- لگد زدن
- هل دادن
پرخاشگری همچنین می‌تواند رویکرد غیرمستقیم‌تری داشته باشد و ممکن است با پرخاشگری فیزیکی ترکیب شود. پرخاشگری غیر مستقیم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- شایعه پراکنی یا غیبت
- حذف کردن دیگران
- تخریب عمدی اشیا
- قلدری کردن
- رفتارهای منفعل – تهاجمی
- نادیده گرفتن دیگران
خشم یک احساس طبیعی است و زمانی که به شما کمک می‌کند از پس مسائل یا مشکلات، چه در محل کار و چه در خانه، برآیید، می‌تواند یک احساس مثبت باشد. ما در مقاله ” خشم چیست ” به صورت کامل برای شما توضیح داده‌ایم.
علت پرخاشگری چیست ؟
پرخاشگری معمولاً یک دلیل خاص ندارد و علل پرخاشگری هنوز شناخته نشده است؛ در عوض، شواهد نشان می‌دهند که تعدادی از عوامل می‌توانند در رفتار پرخاشگرانه و علت پرخاشگری نقش داشته باشند؛ علل پرخاشگری می‌تواند از عوامل زیر نشأت بگیرد:
֎ عوامل بیولوژیکی
شیمی مغز و سایر عوامل بیولوژیکی که ممکن است در پرخاشگری نقش داشته باشند عبارت‌اند از:
- رشد نامنظم مغز : کارشناسان افزایش فعالیت در آمیگدال و کاهش فعالیت در قشر جلوی مغز را با علل پرخاشگری مرتبط می‌دانند. ضایعات در مغز که می‌تواند با شرایط عصبی رخ دهد، همچنین می‌تواند منجر به رفتار پرخاشگرانه شود.
- ژنتیک: جهش برخی ژن‌های خاص می‌تواند در علل پرخاشگری نقش مهمی داشته باشد.
- عدم تعادل مواد شیمیایی و هورمونی مغز: سطوح غیرمعمول بالا یا پایین برخی از انتقال‌دهنده‌های عصبی، از جمله سروتونین، دوپامین، و گاما آمینو بوتیریک اسید (GABA)، ممکن است منجر به رفتار تهاجمی شده و با علل پرخاشگری مرتبط باشد؛ همچنین سطوح بالاتر تستوسترون نیز می‌تواند منجر به پرخاشگری در افراد با هر جنسیتی شود.
- عوارض جانبی داروهای تجویزی و سایر مواد: داروها و موادی که باعث ایجاد تغییراتی در مغز می‌شوند، گاهی اوقات می‌توانند منجر به رفتار پرخاشگرانه شده و با علت پرخاشگری در ارتباط باشند. چند نمونه عبارت است از: کورتیکواستروئیدها، الکل، استروئیدهای آنابولیک و فن سیکلیدین (PCP).
- شرایط پزشکی: رفتار پرخاشگرانه می‌تواند در نتیجه برخی از شرایط سلامتی که به مغز شما آسیب می‌رساند، از جمله سکته مغزی، زوال عقل و آسیب‌های سر، رخ دهد.
֎ عوامل روانشناسی
رفتار پرخاشگرانه گاهی اوقات می‌تواند به عنوان نشانه‌ای از برخی شرایط سلامت روان رخ دهد، از جمله:
- اختلال رفتاری
- اختلال انفجاری متناوب
- اختلال مقابله‌ای و نافرمانی (ODD)
- اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- اوتیسم
- اختلال دو قطبی
- جنون جوانی
- افسردگی
- اختلالات مصرف مواد
- استرس مزمن
- اختلالات شخصیتی خاص، از جمله اختلالات شخصیت مرزی، ضد اجتماعی و خودشیفته
֎ عوامل محیطی
شرایط و چالش‌ها در زندگی روزمره و محیط شما نیز می‌تواند به رفتار پرخاشگرانه کمک کند.اما این عوامل محیطی پرخاشگری چیست ؟ پرخاشگری می‌تواند به عنوان یک پاسخ طبیعی به استرس، ترس یا احساس از دست دادن کنترل رخ دهد. همچنین ممکن است زمانی که احساس ناامیدی، بدرفتاری یا شنیده نشدن می‌کنید، با پرخاشگری پاسخ دهید – به خصوص اگر هرگز یاد نگرفته‌اید که چگونه احساسات خود را به طور مؤثر مدیریت کنید. همچنین اگر نحوه تربیت شما، شما را در معرض پرخاشگری و خشونت قرار داده باشد، ممکن است رفتار پرخاشگرانه بیشتری داشته باشید؛ عوامل زیر می‌تواند در علل پرخاشگری با عوامل محیطی تأثیر داشته باشد:
- والدین و مراقبین یا خواهر و برادرهای بدرفتاری داشته‌اید که شما را مورد آزار و اذیت قرار داده‌اند.
- در محله یا جامعه‌ای بزرگ شده‌اید که خشونت و تجاوز مکرر در آن اتفاق می‌افتد.
- رفتار ظالمانه یا ناعادلانه معلمان و هم‌کلاسی‌ها را تجربه کرده‌اید.
علل پرخاشگری در نوجوانان و دلایل پرخاشگری در کودکان
کودکان و نوجوانان همیشه پرخاشگری را مانند بزرگسالان نشان نمی‌دهند. در حالی که بیشتر دلایل فوق می‌تواند در مورد کودکان و نوجوانان نیز صدق کند، عوامل دیگری نیز می‌توانند در پرخاشگری دوران کودکی نقش داشته باشند. برای مثال، کودکان اغلب در بیان احساسات با کلمات مشکل دارند، بنابراین کودکی که احساس ترس، شک یا ناامیدی می‌کند، ممکن است به جای اینکه به طور واضح احساسات خود را بیان کند، با خشونت رفتار کند. همچنین شایان ذکر است که کودکان خردسال کاملاً یاد نگرفته اند که به مرزها و حقوق دیگران احترام بگذارند. بنابراین، کودکانی که شاهد پرخاشگری هستند، ممکن است یاد بگیرند که خود را از طریق پرخاشگری و خشونت ابراز کنند. شرایط سلامت روانی که معمولاً کودکان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، از جمله ADHD و اوتیسم نیز می‌تواند در رفتار پرخاشگرانه نقش داشته باشد. کودکان و نوجوانان با این شرایط ممکن است:
- در کنار آمدن با احساسات دردناک و طاقت فرسا مشکل دارند.
- بیان نیازها و درخواست کمک برایشان مشکل است.
- ناامیدی و ناراحتی طولانی مدتی را تجربه کنند که باعث طغیان های خشمگین و پرخاشگرانه می‌شود.
پرخاشگری در کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- عصبانیت ها و طغیان های انفجاری یا خشونت‌آمیز
- تمسخر یا توهین به همسالان برای برانگیختن واکنش
- تهدید به صدمه زدن به شخص دیگری یا خود
- استفاده از اسباب بازی یا اشیاء دیگر به عنوان سلاح
- صدمه زدن به حیوانات
- تخریب یا آسیب رساندن به اموال دیگران
- دروغ و دزدی
علل پرخاشگری در نوجوانان نیز متفاوت است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- فریاد زدن بر سر پدر و مادر و خواهر و برادر
- نشان دادن تحریک پذیری شدید، عصبانیت یا تکانشگری
- تخریب اموال خود یا دیگران
- اذیت کردن، قلدری کردن، یا کنار گذاشتن همسالان
- دروغ گفتن، شایعه پراکنی در مورد همسالان خود
- استفاده از اجبار و فریبکاری برای حفظ موقعیت اجتماعی
- تهدید به آسیب رساندن به دیگران یا خود
شادی و خوشحالی، روند زندگی انسان را بهبود می‌بخشد بنابراین خواندن مقاله ” زندگی شاد ” را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
انواع پرخاشگری چیست ؟
در پاسخ به سوال اینکه انواع پرخاشگری چیست باید گفت پرخاشگری معمولا به دو دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از:
֎ پرخاشگری تکانشی
این نوع پرخاشگری که به عنوان پرخاشگری عاطفی یا احساسی نیز شناخته می‌شود، تمایل دارد مستقیماً از احساساتی که در لحظه تجربه می‌کنید نشات بگیرد. در عوض ممکن است غیرقابل کنترل به نظر برسد یا به نظر برسد که علت خاصی ندارد. اگر نمی توانید به شخص یا چیزی که شما را ناراحت می‌کند دسترسی پیدا کنید، ممکن است این پرخاشگری را به سمت چیزی یا شخصی که می‌توانید به آن دسترسی داشته باشید – از جمله خودتان – هدایت کنید.
֎ پرخاشگری ابزاری
این نوع پرخاشگری، که به عنوان پرخاشگری شناختی نیز شناخته می‌شود، معمولاً برای رسیدن به یک خواسته یا هدف خاص شامل برنامه ریزی و قصد کردن می‌شود؛ بدین معنی که فرد برای انجام آن برنامه ریزی می‌کند. همه پرخاشگری ها شامل درجه ای از قصد آسیب رساندن به کسی است که نمی خواهد آسیب ببیند. اما پرخاشگری ابزاری عموماً مستلزم محاسبه و هدف بیشتری است، بدون هیچ گونه از دست دادن کنترل.
درمان پرخاشگری چیست ؟
حال که متوجه شدیم پرخاشگری چیست ، چه انواعی دارد و علت بروز این احساس چگونه است حال باید به دنبال درمان آن باشیم. کار کردن بر روی توسعه و تمرین مهارت ها برای کنترل احساسات می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. اما درصورت بروز موارد زیر، برای کنترل پرخاشگری ، تماس با یک متخصص سلامت روان همیشه گزینه خوبی برای درمان پرخاشگری است:
- در صورتی که مکرر اتفاق می افتد
- باعث ایجاد مشکل در روابط شخصی و حرفه ای شما می‌شود.
- زندگی روزمره شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
- احساس می‌کنید که کنترلی بر آن ندارید.
درمان پرخاشگری بسته به نوع و دلیل آن متفاوت است. کمک گرفتن زودهنگام و درمان پرخاشگی ضروری است زیرا رفتار پرخاشگرانه می‌تواند به راحتی باعث آسیب فیزیکی یا روحی پایدار به سایر افراد، حیوانات و حتی خودتان شود. بهترین درمان پرخاشگری و کنترل پرخاشگری به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد، اما یک درمانگر همیشه می‌تواند با شناسایی محرک‌ها و عوامل مؤثر، راهنمایی‌های بیشتری ارائه دهد.
کمک گرفتن از یک متخصص روانشناس فضایی امن و خالی از قضاوت را به ارمغان می آورد تا بتوانید:
- تجربیاتی که منجر به عصبانیت و رفتار پرخاشگرانه می‌شود را به اشتراک بگذارید.
- آسیب‌های دوران کودکی را که ممکن است به رفتار پرخاشگرانه کمک کند را بررسی کنید.
- روش‌های جدیدی برای مقابله با احساسات سخت یا طاقت فرسا ایجاد کنید.
- روش‌های جایگزین را برای گذر از موقعیت‌های ناامیدکننده تمرین کنید.
- یاد بگیرید که ارتباطات پرخاشگرانه را با ارتباط قاطعانه جایگزین کنید.
سخن پایانی
در بیشتر موارد، رفتار پرخاشگرانه به دلیلی اتفاق می افتد. شناسایی دلایل اصلی پرخاشگری می‌تواند اجتناب از موقعیت‌های بالقوه محرک را آسان‌تر کند، که مطمئناً می‌تواند تفاوت ایجاد کند. با این حال، به خاطر داشته باشید که نمی توانید از هر محرک احتمالی اجتناب کنید. به همین دلیل است که اقداماتی برای تغییر مستقیم رفتار شما ممکن است کمک بیشتری به جلوگیری از پرخاشگری در آینده کند. یک درمانگر می‌تواند راهبردهایی را برای مدیریت بهتر احساسات و حفظ کنترل آموزش دهد که می‌تواند منجر به ارتباطات مفیدتر و سازنده تر شود.
دیدگاهتان را بنویسید