پانیک چیست؛ علل، علائم و راه درمان این اختلال
آیا گاهی اوقات دچار حملات ناگهانی اضطراب و ترس شدید می‌شوید که چند دقیقه طول می‌کشد؟ شاید قلبتان تند می‌زند، عرق می‌کنید و احساس می‌کنید نمی‌توانید نفس بکشید یا واضح فکر کنید. آیا این حملات در زمان‌های غیر قابل پیش‌بینی و بدون هیچ محرک بیرونی اتفاق می‌افتند و باعث می‌شوند که شما در مورد احتمال داشتن یک حمله دیگر در هر زمان نگران باشید؟ به این حملات، پنیک اتک یا پانیک اتک می‌گویند. اما پانیک چیست ؟
عارضه پانیک درمان نشده می‌تواند کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به مشکلاتی در محل کار یا دانشگاه شود، اما خبر خوب این است که اختلال پانیک قابل درمان است. در این مقاله به سؤالاتی چون اختلال پانیک چیست ؟ حمله پانیک چیست ؟ علت بیماری پانیک چیست ؟ درمان اختلال پانیک چیست ؟ و اینکه چگونه با حملات پنیک مقابله کنیم؟ و از این دست پرسش‌ها پاسخ داده‌ایم. برای درمان و مقابله با اختلال پانیک ابتدا باید این اختلال و علل آن را بشناسیم و سپس به درمان اختلال پانیک بپردازیم.
فهرست مطالب
اختلال پانیک چیست ؟
افراد مبتلا به عارضه پانیک دچار حملات پنیک مکرر و غیرمنتظره می‌شوند. این حملات با موج ناگهانی ترس یا ناراحتی یا احساس از دست دادن کنترل مشخص می‌شوند حتی زمانی که خطر یا محرک واضحی وجود ندارد. اما بهتر است بدانید که همه کسانی که حمله پانیک را تجربه می‌کنند به اختلال پانیک مبتلا نمی‌شوند.
حملات پنیک اغلب شامل علائم فیزیکی است که ممکن است شبیه حمله قلبی باشد، مانند لرزش، گزگز، یا ضربان قلب سریع. حملات پنیک در هر زمانی ممکن است رخ دهد. بسیاری از افراد مبتلا به عارضه پانیک نگران احتمال حمله مجدد هستند و ممکن است زندگی خود را به طور قابل توجهی تغییر دهند تا دچار حمله دیگری نشوند. حملات پنیک ممکن است به دفعات چندین بار در روز یا به ندرت چند بار در سال رخ دهد.
اختلال پانیک اغلب در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به عارضه پانیک هستند.
اکنون می‌دانید که پانیک چیست ، پس می‌توانیم این موضوع را بیشتر بشکافیم و در خصوص ویژگی‌های این عارضه صحبت کرده و راه‌های درمان آن را به شما عزیزان معرفی کنیم.
شادی و خوشحالی، روند زندگی انسان را بهبود می‌بخشد بنابراین خواندن مقاله ” زندگی شاد ” را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
علائم و نشانه‌های اختلال پنیک چیست ؟
افراد مبتلا به عارضه پانیک ممکن است دارای نشانه‌های زیر باشند:
- حملات پنیک ناگهانی و مکرر با اضطراب و ترس شدید
- احساس خارج از کنترل بودن، یا ترس از مرگ یا عذاب قریب‌الوقوع در طول حملات پنیک
- نگرانی شدید در مورد زمان وقوع حمله پانیک بعدی
- ترس یا اجتناب از مکان‌هایی که در آن حملات پنیک در گذشته رخ داده است
- علائم فیزیکی در هنگام حملات پنیک ، مانند: ضربان قلب یا تپش قلب، تعریق، لرز، تشنج، دشواری در تنفس، ضعف یا سرگیجه، گزگز یا بی حس شدن دست‌ها، گزگز یا بی حس شدن دست‌ها، درد در ناحیه قفسه سینه، درد معده یا حالت تهوع
حمله پانیک چیست ؟
حمله پانیک یا پنیک اتک یک ترس شدید ناگهانی است که وقتی هیچ خطر واقعی یا علت بیرونی وجود ندارد، واکنش‌های فیزیکی شدیدی را ایجاد می‌کند. پانیک اتک می‌تواند بسیار ترسناک باشد. هنگامی که حملات پنیک رخ می‌دهد، ممکن است فکر کنید در حال از دست دادن کنترل، حمله قلبی یا حتی مرگ هستید. بسیاری از مردم فقط یک یا دو پانیک اتک در طول زندگی خود دارند و زمانی که موقعیت استرس‌زا به پایان می‌رسد، مشکل برطرف می‌شود، اما اگر حملات پنیک مکرر و غیرمنتظره داشته‌اید و دوره‌های طولانی را در ترس دائمی از حمله دیگری سپری کرده‌اید، ممکن است وضعیتی به نام اختلال پانیک داشته باشید.
علت بیماری پانیک چیست ؟
پانیک گاهی اوقات در خانواده‌ها دیده می‌شود، علل اصلی پانیک به طور کامل شناخته نشده است و تحقیقات همچنان در حال انجام است. محققان دریافته‌اند که چندین بخش از مغز و برخی فرایندهای بیولوژیکی ممکن است نقش مهمی در ترس و اضطراب داشته باشند. برخی از محققان فکر می‌کنند حملات پنیک مانند “هشدارهای کاذب” هستند که در آن غرایز معمولی بقا در بدن ما اغلب، یا خیلی شدید فعال هستند یا خیلی زیاد اتفاق می‌افتند و گاهی ترکیبی از این دو باعث پنیک اتک می‌شود. برای مثال، فردی که دچار اختلال پنیک اتک است ممکن است ضربان قلب خود را احساس کند و تصور کند که دچار حمله قلبی شده است.
این اتفاق ممکن است به یک چرخه معیوب منجر شود و باعث شود که فرد حملات پنیک را تجربه کند که ظاهراً غیرمعمول است؛ پنیک اتک ویژگی اصلی اختلال پانیک است. محققان در حال مطالعه نحوه تعامل مغز و بدن در افراد مبتلا به اختلال پنیک اتک برای ایجاد درمان‌های تخصصی‌تر هستند. در ادامه چندین احتمال کلیدی برای ایجاد پانیک را بررسی کنیم:
֎ ژنتیک
تحقیقات در مورد این که آیا ژن‌های شما می‌توانند احتمال ابتلا به عارضه پانیک را افزایش دهند، متفاوت است. یک مطالعه در سال 2020 نشان داده است که پانیک ممکن است یک جزء ژنتیکی داشته باشد. محققان ادعا کردند که 40 ژن مختلف را پیدا کرده‌اند که با اختلال پنیک ارتباط دارند که بیشتر آنها به سیستم انتقال‌دهنده‌های عصبی بدن ما (که ارتباطات بین سلول‌های عصبی ما را تنظیم می‌کنند) مرتبط هستند. آنها استدلال کردند که آزمایش نشانگرهای زیستی ممکن است ابزار مفیدی در تشخیص این عارضه باشد.
یک مطالعه در سال 2018 اشاره کرد که تحقیقات در مورد پانیک و ژنتیک بسیار متناقض است و قبل از اینکه هر گونه نتیجه گیری ممکن شود، مطالعات بیشتر مورد نیاز است. محققان تاکید کردند که استرس زندگی، ضربه روحی و حساسیت به اضطراب، همه عوامل اجتماعی و روانشناختی مهمی هستند که در ایجاد این بیماری نقش دارند.
هر دو مطالعه 2020 و 2018 اشاره کردند که تغییرات در ژن “COMT” بیشترین شواهد را برای ارتباط با عارضه پانیک نشان می‌دهد. این ژن مسئول یک آنزیم مهم (پروتئین) است که بر توانایی‌های شناختی و کنترل رفتاری ما تأثیر می‌گذارد.
مطالعات نشان داده‌اند که “همبستگی ژنتیکی قابل توجهی” بین اختلال پانیک و سایر شرایط، از جمله اختلال افسردگی اساسی و روان‌رنجورخویی وجود دارد.
֎ تغییرات زندگی
پانیک با تغییرات ناگهانی در زندگی و رویدادهای استرس‌زای زندگی، مانند مشاجره با خانواده، مرتبط است؛ حتی زمانی که تغییرات زندگی هیجان‌انگیز و مثبت هستند، می‌توانند چالش‌های جدید و استرس‌های روزانه ایجاد کنند. برای مثال، چنین تغییرات و رویدادهایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ترک خانه برای رفتن به دانشگاه در شهر یا کشوری دیگر
- جابه‌جایی
- مرگ یکی از عزیزان
- ازدواج کردن
- داشتن فرزند اول
- شروع یک کار جدید
مراقبت از سلامت روحی و جسمی خود در دوره‌هایی از زندگی که تغییرات رخ می‌دهند، بسیار مهم است. شما همچنین در هنگام گذراندن دوره‌های استرس‌زا و مدیریت مشکلات یا آسیب‌های روحی مستحق حمایت هستید.
برای حمایت عاطفی با عزیزان مورد اعتماد تماس بگیرید. حد و مرزها را تعیین کنید و زمانی که احساس خستگی می‌کنید ارتباط برقرار کنید. یک درمانگر یا متخصص سلامت روان نیز می‌تواند با گوش دادن، تهیه منابع و کمک به شما در توسعه تاکتیک‌های مقابله‌ای متحد شما باشد.
֎ اضطراب و نگرانی شدید
تمایل به مضطرب بودن و داشتن یک اختلال اضطرابی نیز با حملات پانیک و عارضه پانیک مرتبط است. در DSM-5، حملات پنیک در زیر چتر اختلالات اضطرابی ذکر شده است. هر دو اختلال اضطراب و پانیک می‌توانند شرایط طولانی مدتی باشند.
اضطراب معمولاً به صورت نگران بودن و عصبی بودن ظاهر می‌شود. به عنوان مثال، اضطراب اجتماعی ممکن است زمانی رخ دهد که شما به دلیل اجرا یا سخنرانی در مقابل جمعیت زیاد در محیط‌ها یا موقعیت‌های اجتماعی عصبی هستید. شما ممکن است به خصوص احساس خودآگاهی داشته و حتی علائم فیزیکی مانند عرق کردن یا لرزیدن داشته باشید.
طبیعی است که انسان گاهی مضطرب باشد. اما همیشه مضطرب بودن دلیلی برای نگرانی است و می‌تواند نشان دهنده اختلال اضطراب فراگیر (GAD) باشد.
شما نباید در یک حالت نگرانی و استرس دائمی زندگی کنید. اگر مکرراً اضطراب را تجربه می‌کنید، مهم است که از یک متخصص کمک بگیرید. درمان، تنظیم شیوه زندگی یا داروها همگی می‌توانند به کنترل اضطراب کمک کنند.
کلمات استرس و اضطراب گاهی اوقات به جای یکدیگر استفاده می‌شوند بنابراین ما در مقاله ” تفاوت استرس و اضطراب ” به این تفاوت پرداخته‌ایم.
آیا بیماری پانیک خطرناک است ؟
حملات پنیک یا پانیک اتک به خودی خود تهدید کننده زندگی نیستند، اما تکرار پنیک اتک و داشتن ترس همیشگی از وقوع مجدد آن، می‌توانند ترسناک باشند و به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی شما تأثیر می‌گذارد به همین دلیل بهتر است اگر به طور مکرر دچار پانیک اتک می‌شوید بهتر است هرچه سریع‌تر درمان آن را شروع کنید.
درمان پانیک چیست ؟
اگر علائم پانیک را تجربه می‌کنید، با یک پزشک عمومی صحبت کنید. پس از بحث در مورد سابقه شما، یک پزشک عمومی ممکن است یک معاینه فیزیکی انجام دهد تا مطمئن شود که یک مشکل فیزیکی نامربوط باعث علائم پانیک اتک در شما نمی‌شود. پزشک عمومی ممکن است شما را به یک متخصص سلامت روان مانند روانپزشک، روانشناس یا مددکار اجتماعی بالینی ارجاع دهد. اولین قدم برای درمان مؤثر اختلال پانیک ، تشخیص این بیماری است که معمولاً توسط یک متخصص سلامت روان انجام می‌شود.
اختلال پانیک عموماً با روان درمانی (که گاهی اوقات «گفتار درمانی» نامیده می‌شود)، دارو و یا هر دو، درمان می‌شود. نوع درمان توسط روانشناس یا روانپزشک تشخیص داده خواهد شد.
֎ روش روان درمانی
درمان شناختی رفتاری (CBT)، یک نوع روان درمانی مبتنی بر تحقیقات است که معمولاً برای درمان اختلال پانیک استفاده می‌شود. CBT روش‌های مختلف تفکر، رفتار و واکنش به احساساتی را که در حین یا قبل از پانیک اتک رخ می‌دهد، به شما می‌آموزد. زمانی که یاد بگیرید به احساسات فیزیکی اضطراب و ترس در طول پانیک اتک واکنش متفاوتی نشان دهید، حملات پنیک می‌توانند کمتر شوند.
مواجهه درمانی یک روش متداول CBT است که بر رویارویی با ترس‌ها و باورهای مرتبط با این عارضه تمرکز می‌کند تا به شما کمک کند در فعالیت‌هایی که از آنها اجتناب کرده‌اید شرکت کنید. گاهی اوقات از مواجهه درمانی همراه با تمرینات تمدد اعصاب استفاده می‌شود.
֎ روش دارویی
متخصصان روانپزشکی ممکن است برای درمان این عارضه دارو تجویز کنند. انواع مختلفی از داروها می‌توانند مؤثر باشند، از جمله:
- داروهای ضد افسردگی، مانند بازدارنده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SNRIs)
- مسدودکننده‌های بتا (بتابلوکر)
- داروهای ضد اضطراب مانند بنزودیازپین ها
داروهای ضد افسردگی SSRI و SNRI معمولاً برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند، اما می‌توانند به درمان علائم اختلال پانیک نیز کمک کنند. ممکن است تا گرفتن پاسخ از این داروها چندین هفته طول بکشد. این داروها همچنین ممکن است عوارض جانبی مانند سردرد، حالت تهوع یا مشکل در خواب ایجاد کنند. این عوارض جانبی معمولاً شدید نیستند، به خصوص اگر دارو با دوز کم شروع شود و در طول زمان به آرامی افزایش یابد. در مورد هر گونه عوارض جانبی که تجربه کردید با پزشک صحبت کنید.
بتا بلوکرها می‌توانند به کنترل برخی از علائم فیزیکی ، مانند ضربان قلب سریع، تعریق و لرزش کمک کنند. اگرچه متخصصان معمولاً بتا بلوکرها را تجویز نمی‌کنند، این دارو ممکن است در شرایط خاصی قبل از حمله پانیک مفید باشد.
بنزودیازپین‌ها که داروهای آرام بخش ضد اضطراب هستند، می‌توانند در کاهش سریع علائم پانیک اتک بسیار مؤثر باشند. با این حال، بدن برخی از افراد نسبت به این داروها مقاومت نشان می‌دهد و برای رسیدن به اثر مطلوب به دوزهای بالاتر نیاز دارند. برخی افراد حتی به آنها وابسته می‌شوند. بنابراین، در صورت نیاز، یک متخصص ممکن است آنها را فقط برای مدت کوتاهی تجویز کند.
هم روان درمانی و هم دارو درمانی ممکن است در طولانی مدت اثر کنند. بسیاری از مردم قبل از اینکه بهترین دارو را برای خود بیابند، بیش از یک دارو را امتحان می‌کنند. یک متخصص می‌تواند با شما همکاری کند تا بهترین دارو، دوز و مدت درمان را برای شما بیابد. یک سبک زندگی سالم همچنین می‌تواند به مبارزه با این بیماری کمک کند. مطمئن شوید که به اندازه کافی می‌خوابید و ورزش می‌کنید؛ همین‌طور یک رژیم غذایی سالم داشته باشید و برای حمایت، به خانواده و دوستانی که به آنها اعتماد دارید مراجعه کنید.
نحوه مقابله با حملات پانیک چیست ؟
֎ خود را آموزش دهید.
یک راه خوب برای کمک به خود یا یکی از عزیزانی که ممکن است با پانیک اتک یا اختلال پانیک دست و پنجه نرم کنند، جستجوی اطلاعات است. در مورد علائم و نشانه‌های آن تحقیق کنید، در مورد گزینه‌های درمانی بیاموزید و با تحقیقات در این زمینه به روز باشید.
֎ ارتباط برقرار کنید.
اگر علائم اختلال پانیک را تجربه می‌کنید، در مورد احساس خود با فردی که به او اعتماد دارید گفتگوی صادقانه داشته باشید. اگر فکر می‌کنید که یکی از دوستان یا اعضای خانواده ممکن است با اختلال پانیک دست و پنجه نرم کند، زمانی را برای صحبت با او اختصاص دهید تا نگرانی خود را ابراز کند و به آنها اطمینان خاطر بدهید.
֎ بدانید چه زمانی به دنبال کمک باشید.
اگر اضطراب شما، یا اضطراب یکی از عزیزان، شروع به ایجاد مشکلاتی در زندگی روزمره کرد، مانند مدرسه، دانشگاه، محل کار، یا با دوستان و خانواده، وقت آن است که به دنبال کمک حرفه‌ای باشید. با یک متخصص در مورد سلامت روان خود صحبت کنید.
سخن پایانی
عارضه پانیک اغلب یک بیماری طولانی مدت است که درمان آن دشوار است. اگر حملات پنیک متعدد را تجربه کرده باشید و دائماً از تکرار مجدد آنها ترس داشته باشید، ممکن است دچار اختلال پانیک شوید. ممکن است “درمان” کامل اختلال هراس شما ممکن نباشد، اما می‌تواند کمک کننده باشد. درمان، از جمله CBT، تلاش برای کاهش استرس‌های زندگی، و مصرف دارو همگی گزینه‌های بالقوه هستند. سعی کنید به علائم اضطراب پس از یک رویداد مهم زندگی توجه داشته باشید. اگر از چیزی که تجربه کرده‌اید یا در معرض آن قرار گرفته‌اید ناراحت هستید، آن را با پزشک مراقبت‌های اولیه یا یک متخصص سلامت روان در میان بگذارید. همچنین شما می‌توانید از متخصصان مرکز روانشناسی رویای اوج نیز برای درمان این عارضه کمک بگیرید.
در این مقاله سعی شد ضمن پاسخ به سوال متداول پانیک چیست ، به مهم‌ترین نکات در زمینه اختلال پانیک پرداخته شود؛ با این حال ممکن است نکات دیگری از قلم افتاده باشد؛ افتخاری برای ما است اگر نظرات خود را با ما به اشتراک گذاشته و یا اگر نکته‌ای در این مقاله در خصوص پنیک اتک ذکر نشده است، آن را اضافه کنید.
دیدگاهتان را بنویسید