ترس چیست و چگونه بر آن غلبه کنیم؟
ترن هوایی پس از یک صعود طولانی و آهسته برای کسری از ثانیه در اوج مسیر شیب دار خود تردید می‌کند؛ شما می‌دانید که قرار است چه اتفاقی بیفتد و اکنون راهی برای فرار از آن وجود ندارد. وقت آن است که به نرده دستی آویزان شوید، کف دست‌ها عرق کرده، ضربان قلبتان تند می‌زند و خودتان را برای سواری وحشیانه آماده کنید. احساسی که در آن لحظه تجربه می‌کنید ترس است. در این مقاله به تعریف ترس در روانشناسی یا بطور کل ترس چیست ، انواع ترس ، مبارزه با ترس ، ریشه ترس، عوامل ترس، راههای غلبه بر ترس و از این قبیل موضوعات پرداخته شده است تا پس از شناخت این احساس و علل آن، راه های مقابله با ترس را بیاموزیم.
فهرست مطالب
ترس چیست ؟
ترس یکی از پایه‌ای‌ترین احساسات انسان است که در سیستم عصبی برنامه ریزی شده است و مانند یک غریزه عمل می‌کند. از زمانی که نوزاد هستیم، به غرایز بقای لازم برای پاسخ دادن با ترس در هنگام احساس خطر یا احساس ناامنی مجهز شده‌ایم. ترس به محافظت از ما کمک می‌کند. ما را نسبت به خطر هوشیار ساخته و ما را برای مقابله با آن آماده می‌کند. احساس ترس در برخی شرایط بسیار طبیعی و مفید است. ترس می‌تواند مانند یک هشدار باشد، سیگنالی که به ما هشدار می‌دهد مراقب باشیم. مانند همه احساسات، ترس نیز بسته به موقعیت و شخص می‌تواند خفیف، متوسط یا شدید باشد.
احساس ترس می‌تواند کوتاه باشد یا بیشتر طول بکشد. افراد ممکن است در موقعیت‌هایی مانند پیاده‌روی در خانه به تنهایی در شب، مواجهه با حیواناتی که آنها را خطرناک می‌دانند، یا زمانی که می‌خواهند از هواپیما خارج شوند، دچار ترس شوند. ترس را می‌توان به احساس استرس و اضطراب نیز نسبت داد. همچنین ممکن است به برخی از احساسات انزجار نیز مرتبط باشد، زیرا طبق مطالعه‌ای که در مورد کسانی که از مارها می‌ترسیدند یا نمی‌ترسیدند، کسانی که این ترس را تجربه کردند، احساس انزجار بسیار زیاد که به ترس منجر می‌شود داشتند.
اتفاقات و حوادث ممکن است در زندگی هر یک از ما رخ دهد و ما واکنشی احساسی به این وقایع از خود بروز می‌دهیم که به آن تروما می‌گویند. ما در مقاله ” تروما چیست ” به مفهوم و انواع آن می‌پردازیم.
واکنش بیوشیمیایی ترس چیست ؟
ترس یک پاسخ طبیعی به بسیاری از موقعیت‌ها است و از دو واکنش اولیه تشکیل شده است: واکنش‌های بیوشیمیایی و واکنش‌های احساسی. واکنش بیوشیمیایی به ترس باعث می‌شود بدن ما به تهدیدات درک شده در محیط پاسخ دهد و باعث واکنش‌های فیزیکی خودکار مانند تعریق، افزایش ضربان قلب و گشاد شدن مردمک‌ها می‌شود. هدف از این واکنش‌های بدنی آماده کردن بدن برای مبارزه با تهدید یا فرار از آن است؛ به این واکنش “جنگ یا گریز” می‌گویند.
در پاسخ به یک تهدید، سیستم عصبی سمپاتیک، بخشی از سیستم عصبی خودمختار، با ترشح ناگهانی هورمون‌ها فعال می‌شود. سپس سیستم عصبی سمپاتیک غدد آدرنال را تحریک می‌کند تا ترشح هورمون‌ها، به ویژه اپی نفرین (آدرنالین) و نوراپی نفرین (نورآدرنالین) را تحریک کند که منجر به واکنش‌های فیزیکی می‌شود.
واکنش عاطفی ترس چیست ؟
پاسخ عاطفی به ترس، برای هر فرد متفاوت با فرد دیگر است. از آنجایی که زیست شناسی ترس شامل برخی از پاسخ‌های شیمیایی مشابه به احساسات مثبت مانند هیجان و شادی است، افراد می‌توانند احساسات مثبت یا منفی را نسبت به ترس تجربه کنند. به عنوان مثال، برخی از مردم ممکن است از سوار شدن بر ترن هوایی شدید لذت ببرند، در حالی که برخی دیگر ممکن است واکنش منفی نشان دهند و به هر قیمتی از این کار اجتناب کنند. اگرچه واکنش بیوشیمیایی ترس ممکن است یکسان باشد، برخی افراد شدت موقعیت‌های ترسناک را متفاوت از دیگران تجربه می‌کنند.
علائم ترس چیست ؟
افراد می‌توانند ترس را متفاوت تجربه کنند، اما برخی از علائم فیزیکی و عاطفی رایج عبارت‌اند از:
- تعریق
- ضربان قلب سریع
- حالت تهوع
- درد قفسه سینه
- خشک شدن دهان
- ناراحتی معده
- لرز
- تنگی نفس
- تشنج
- احساسات شدید
- احساس ناراحتی
- احساس از دست دادن کنترل
- حس مرگ غریب الوقوع
- وحشت شدید
اگر احساس ترس مداوم و بیش از حد شود، بسته به علائمی که تجربه می‌شود، می‌توان آن را به عنوان یک اختلال اضطرابی تشخیص داد. اختلالات رایجی که با ترس همراه هستند عبارت‌اند از: فوبیا، اختلال اضطراب فراگیر، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال هراس.
شادی و خوشحالی، روند زندگی انسان را بهبود می‌بخشد بنابراین خواندن مقاله ” زندگی شاد ” را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
انواع ترس چیست ؟
1- فوبیا
فوبیا ممکن است زمانی تشخیص داده شود که موقعیت‌ها، رویدادها یا اشیاء خاصی ترس شدید و غیرمنطقی ایجاد کنند. برخی از علائم فوبیا عبارت‌اند از:
- احساس اضطراب غیرقابل کنترل وقتی در معرض منبع ترس قرار می‌گیرد.
- این احساس که باید به هر قیمتی از منشأ ترس اجتناب کرد.
- درست عمل نکردن هنگام مواجهه با ترس و منشأ آن
- شخص ممکن است تصدیق کند که ترس غیرمنطقی و اغراق آمیز همراه با ناتوانی در کنترل ترس را تجربه می‌کند.
انواع مختلفی از فوبیا وجود دارد که می‌توان آنها را تشخیص داد: فوبیای خاص، فوبیای اجتماعی و آگورافوبیا. فوبیای خاص ترس‌های شدید و غیرمنطقی از یک محرک خاص هستند.
برخی از فوبیاهای خاص رایج عنکبوت و مار هستند. فوبیای اجتماعی یک ترس عمیق از تحقیر عمومی یا قضاوت منفی توسط دیگران در موقعیت‌های اجتماعی است.
آگورافوبیا یک ترس شدید از موقعیت‌هایی است که در صورت تجربه وحشت شدید، فرار از آن دشوار است. این می‌تواند ترس از فضاهای باز و همچنین فضاهای محدود باشد.
2- اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
کسانی که GAD را تجربه می‌کنند معمولاً نگرانی‌های مزمن و اغراق آمیزی در مورد زندگی روزمره دارند و نگران چیزهای متعددی هستند. آنها ممکن است در مورد سلامتی، مالی و ایمنی خود ترس داشته باشند تا جایی که ممکن است خسته کننده شود. افراد مبتلا به GAD بسیاری از علائم فیزیکی مرتبط با ترس را تجربه می‌کنند، اما به دفعات بیشتر و با دلایل متعدد.
3- اختلال اضطراب اجتماعی
اختلال اضطراب اجتماعی به عنوان فوبیای اجتماعی نیز شناخته می‌شود، افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ترس شدیدی از موقعیت‌های اجتماعی دارند که اغلب ناشی از ترسی غیرمنطقی از تحقیرشدن است. فرد که دچار اختلال اضطراب اجتماعی است، اگر با یک موقعیت اجتماعی مواجه شود، معمولاً علائم فیزیکی مانند عرق کردن، سرخ شدن، ضربان قلب سریع و لرزش را تجربه می‌کند. آنها ممکن است این احساسات را قبل، در حین و بعد از یک موقعیت اجتماعی در کنار افکاری مانند نگرانی از قضاوت شدن، اشتباه کردن یا جلب توجه ناخواسته به خود احساس کنند.
4- اختلال پانیک
پانیک چیست ؟ اختلال پانیک به عنوان تجربه حملات پانیک، که احساسات ناگهانی و شدید وحشت هستند، مشخص می‌شود. این احساسات گاهی اوقات ممکن است بدون هشدار رخ دهد و با علائم فیزیکی قوی مانند درد قفسه سینه، احساس تنگی نفس، ضربان قلب سریع و لرز همراه است. حملات پانیک می‌تواند به قدری شدید باشد که فرد در حین تجربه نتواند به طور طبیعی عمل کند.
علت ترس چیست ؟
ترس‌های شدید مانند فوبیای خاص معمولاً در دوران کودکی ایجاد می‌شوند و در برخی موارد می‌توان به لحظه‌ای دقیق اشاره کرد. در برخی موارد، فوبیای خاص می‌تواند نتیجه یک تجربه آسیب‌زای اولیه با شی، رویداد یا موقعیت ترسناک باشد، مانند فوبیای دوچرخه که در اثر یک حادثه آسیب‌زا ناشی از سقوط از دوچرخه در کودکی ایجاد می‌شود.
فوبیاهایی که در دوران کودکی شروع می‌شوند نیز می‌توانند به دلیل مشاهده فوبیای یکی از اعضای خانواده و ایجاد همان فوبیا ایجاد شوند. به عنوان مثال، اگر والدینی فوبیا از عنکبوت داشته باشند، ممکن است کودک یاد بگیرد که از عنکبوت نیز فوبیا داشته باشد.
راههای غلبه بر ترس چیست ؟
این که چگونه بر ترس خود غلبه کنیم یا ترس خود را کنار بگذاریم ممکن است سؤال بسیاری از شما باشد؛ مبارزه با ترس و فوبیا اغلب می‌تواند برای شرایط مرتبط با ترس شدید استفاده شود که معمولاً شامل قرار گرفتن مکرر در معرض موقعیت ترسناک هستند تا زمانی که به موقعیت عادت کرده و به آرامی واکنش ترس را به حداقل برسانند. این در مطالعات روی موش‌هایی که برای داشتن یک واکنش ترس شرطی به یک محرک آموزش دیده بودند نشان داده شد.
محققان در نهایت جفت کردن محرک غیرشرطی (مانند شوک) با محرک شرطی شده (مانند موسیقی) را متوقف کردند، آنها فقط محرک شرطی را ارائه کردند. پس از قرار گرفتن مکرر در معرض محرک شرطی، موش‌ها توانستند در نهایت احساس خنثی نسبت به آن داشته باشند و متوجه شدند که هیچ چیز بدی قرار نیست اتفاق بیفتد، بنابراین دوباره به یک محرک خنثی تبدیل شد. راه مقابله با ترس می‌تواند در هر فرد با فرد دیگر و بسته به نوع ترسی که دارد متفاوت باشد. البته پیشنهاد ما به شما برای غلبه بر ترس ، کمک از یک مشاور است که می‌داند روانشناسی چیست و به راه‌کارهای ارئه شده توسط این علم آگاهی کامل دارد اما برخی از راه های مقابله با ترس در ادامه شرح داده شده‌اند.
֎ حساسیت زدایی سیستماتیک
یک راه مقابله با ترس رایج برای افرادی که ترس شدید دارند، حساسیت زدایی سیستماتیک است که شامل هدایت تدریجی فرد از طریق یک سری موقعیت‌های مواجهه است که معمولاً برای افرادی که فوبیای خاص دارند استفاده می‌شود. به عنوان مثال، اگر کسی فوبیا از عنکبوت داشته باشد، مراحل ممکن است به شرح زیر باشد:
1. صحبت با درمانگر در مورد عنکبوت
2. دیدن تصاویری از عنکبوت ها که می‌تواند با نقاشی شروع شود و به تدریج واقعی تر شود تا زمانی که بیمار بتواند ترس از مشاهده عکس واقعی را مدیریت کند.
3. ممکن است بیمار به تماشای فیلم یک عنکبوت تشویق شود.
4. از بیمار خواسته شود که یک عنکبوت اسباب بازی را تحمل کند.
5. در نهایت بیمار باید به مرحله ای برسد که بتواند با یک عنکبوت واقعی روبرو شود
بسته به شدت ترس، مراحل انجام شده برای تکمیل درمان ممکن است زمان زیادی طول بکشد. هنگامی که فرد در هر مرحله احساس راحتی کرد و ترس کاهش یافت، می‌تواند به مرحله بعدی برود تا زمانی که به تدریج نسبت به ترس خود حساسیت زدایی کند.
֎ درمان شناختی رفتاری (CBT)
CBT می‌تواند برای کمک به مقابله با افکار منفی و غیر واقعی در مورد ترس شدید استفاده شود. فرد می‌تواند با درمانگر کار کند تا نگرانی‌های خود را برطرف کند و در عوض سعی کند افکار واقعی‌تری را شکل دهد، افکار ترسناک خود را به چالش بکشد و راهبردهای مقابله‌ای را بیاموزد. CBT برای هر فرد بسته به مبارزاتش شخصی سازی می‌شود. این روش به افراد اجازه می‌دهد تا راههای مختلف درک و واکنش به منبع ترس خود را بیاموزند و می‌تواند به فرد کمک کند تا احساسات و افکار خود را کنترل کند.
֎ دارو
برخی از داروها برای کمک به علائم ترس شدید مفید هستند:
- مسدودکننده‌های بتا (بتابلوکر): این داروها علائم فیزیکی ترس را از طریق کاهش استرس بر قلب و عروق خونی کاهش می‌دهند. اینها ترشح هورمون‌های استرس اپی نفرین و نوراپی نفرین را مسدود می‌کنند تا از تحریک واکنش مبارزه یا فرار جلوگیری کنند. با این حال، می‌تواند با برخی از عوارض جانبی بی خوابی، خستگی و ناراحتی معده همراه باشد.
- بنزودیازپین ها: آرام بخش‌ها نوعی از این دارو هستند. اینها به کاهش علائم اضطراب کمک می‌کنند و اثر آرام بخشی روی فرد دارند، به این معنی که عملکرد بدن و مغز را کند می‌کنند. این داروها را می‌توان در صورت لزوم مصرف کرد، اما مشخص شده است که باعث وابستگی می‌شوند و می‌توانند اثرات ترک داشته باشند و تهدید کننده زندگی باشد.
- مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) – این داروها نوعی ضد افسردگی هستند و معمولاً برای فوبیا تجویز می‌شوند. SSRI بر سطح سروتونین در مغز تأثیر می‌گذارد و بنابراین می‌تواند خلق و خوی بهتری را در افراد ایجاد کند. عوارض جانبی این داروها شامل حالت تهوع، مشکلات خواب و سردرد است.
֎ سایر روش های مقابله با ترس
می‌توان از تکنیک‌های آرامش برای کمک به آرامش افراد استفاده کرد. اینها می‌تواند شامل مدیتیشن و تمرینات بازآموزی تنفس برای کمک به درمان علائم ترس باشد، به خصوص زمانی که با یک موقعیت ترسناک مواجه می‌شوید.
آرام سازی پیشرونده عضلانی تکنیکی است که در آن فرد عمداً یک گروه عضلانی را برای چند ثانیه منقبض می‌کند و سپس آن را رها می‌کند. ایده این است که رها شدن ماهیچه ها باید هرگونه تنش ایجاد شده را کاهش دهد. کار بر روی تمام گروه های عضلانی به این روش می‌تواند کل بدن را تشویق کند تا احساس آرامش کند و واکنش ترس را کاهش دهد. به همین ترتیب، یوگا می‌تواند روشی مفید برای کاهش پاسخ ترس و مبارزه با ترس باشد. ترکیبی از وضعیت‌های بدنی، تمرین‌های تنفسی و مدیتیشن در یوگا می‌تواند به افراد در بهبود مدیریت اختلالات اضطرابی و غلبه بر ترس کمک کند.
در نهایت، ورزش، به ویژه ورزش‌های هوازی می‌تواند تأثیر مثبتی بر استرس و اضطراب داشته باشد و ممکن است علائم پاسخ ترس را کاهش داده و یکی از راه های مقابله با ترس باشد.
خشم یک احساس طبیعی است و زمانی که به شما کمک می‌کند از پس مسائل یا مشکلات، چه در محل کار و چه در خانه، برآیید، می‌تواند یک احساس مثبت باشد. ما در مقاله ” خشم چیست ” به صورت کامل برای شما توضیح داده‌ایم.
سخن پایانی
ترس تا به امروز ما را زنده نگه داشته است. احساس ترس ابتدایی است و ما باید به آن احترام بگذاریم. در عین حال، می‌تواند ناخوشایند باشد و در عملکرد روزمره افراد اختلال ایجاد کند. با این حال، به طور متناقض، ترس همچنین منبع هجوم آدرنالین بوده و گاهی بسیار لذت بخش است.
ترس الهام بخش فیلمسازان، طراحان ترن هوایی، روان‌شناسان، دانشمندان علوم اعصاب و همه افراد در این بین است. این یک احساس جذاب و چند وجهی انسانی است؛ با این وجود، اگر فکر می‌کنید احساس ترس شما دائمی بوده و کیفیت زندگی شما را پایین آورده است و نمی‌توانید به تنهایی آن را کنترل کنید، حتماً از یک متخصص برای مقابله با ترس خود کمک بگیرید. در این مقاله از سری مقالات مرکز روانشناسی رویای اوج سعی شد پاسخ‌های منطقی به سؤالاتی چون ترس چیست ؟ علت ترس چیست ؟ چگونه ترس را کنار بگذاریم؟ راههای غلبه بر ترس چیست ؟ ارائه دهیم؛ اگر موردی از قلم افتاده به پای انسان خطاکار گذاشته و با به اشتراک گذاشتن آن، ما را مطلع سازید.
دیدگاهتان را بنویسید