تفاوت نوروفیدبک و tdcs : نوروفیدبک یا tdcs کدام موثر تر است؟
آیا هنگام مطالعه برای حفظ توجه و تمرکز خود مجبور هستید تلاش کنید؟ آیا شب‌ها به سختی به خواب می‌روید؟ شاید در یافتن کلمات مناسب در مکالمات مشکل داشته باشید، یا ممکن است با عملکرد خود در دانشگاه، خانه یا محل کار دچار مشکل باشید، یا حتی بدتر از آن، ممکن است از اضطراب یا افسردگی رنج ببرید. اگر هر یک از این مشکلات را دارید و از عوارض جانبی مصرف دارو می‌ترسید و می‌خواهید بدون دارو بر این مشکلات غلبه کنید، نوروفیدبک و tdcs پروتکل‌های درمانی جدیدی هستند که ممکن است برای شما عالی باشد.
اما ممکن است بپرسید تفاوت نوروفیدبک و tdcs چیست و هر یک چگونه کار می‌کنند؛ در این مقاله قصد داریم تفاوت نوروفیدبک و tdcs را توضیح دهیم اما بهتر است ابتدا با هر کدام از این پروتکل‌های درمانی آشنا شوید و مزایا و معایب آنها را بدانید.
فهرست مطالب
نوروفیدبک چیست؟
نوروفیدبک نوعی بیوفیدبک است که به شما کمک می‌کند امواج مغزی خود را به طور طبیعی (بدون دارو) هماهنگ و اصلاح کنید. نوروفیدبک که نوروتراپی نیز نامیده می‌شود، از الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای نظارت بر فعالیت مغز و ارائه بازخورد از طریق صداها و تصاویر ویدئویی در زمان واقعی استفاده می‌کند. تمرکز درمان نوروفیدبک سیستم عصبی مرکزی است و برای تقویت تنظیم عصبی کار می‌کند. در طول جلسات نوروفیدبک، مغز شما می‌آموزد که چگونه امواج غیرعادی سریع یا آهسته را به محدوده طبیعی برساند و این کار در حالی اتفاق می‌افتد که شما در حال تماشای یک فیلم یا گوش دادن به یک موسیقی هستید. زمانی که مغز آموزش می‌بیند که امواج خود را تنظیم کند، از طریق تماشای فیلم بیشتر، پاداش دریافت می‌کند، اما وقتی حواستان پرت می‌شود و امواج مغزتان غیرعادی می‌شود، صفحه‌ی جلوی شما محو می‌گردد. این تجربه منفی به مغز شما کمک می‌کند تا نوسانات خود را به سمت محدوده بهینه حرکت دهد. به عبارت دیگر، مغز شما زمانی پاداش می‌گیرد که امواج مغزی شما (بر اساس بازخورد EEG) هماهنگ شود.
مزایای نوروفیدبک چیست؟
درمان نوروفیدبک می‌تواند برای تعدادی از اختلالات سلامت روان به طور باورنکردنی مؤثر باشد، حتی می‌تواند برای بیمارانی که از آسیب مغزی رنج می‌برند مفید باشد. در زیر برخی از مزایای نوروفیدبک ذکر شده است:
- نوروفیدبک علائم اضطراب را کاهش می‌دهد.
- نوروفیدبک می‌تواند دوره‌های افسردگی را کاهش دهد.
- نوروفیدبک توجه و تمرکز را در بیماران ADHD بهبود می‌بخشد.
- نوروفیدبک ثبات عاطفی را فراهم می‌کند.
- نوروفیدبک به درمان علائم PTSD (اختلال استرس پس از سانحه) کمک می‌کند.
- در درمان پنیک اتک مؤثر است.
- در درمان اوتیسم مؤثر است.
- در درمان میگرن موفق بوده است.
- تمام مراحل درمان بدون مصرف دارو است.
عوارض جانبی نوروفیدبک چیست؟
در حالی که نوروفیدبک به طور کلی به عنوان یک درمان ایمن برای بهبود انعطاف پذیری الکترو نورولوژیک شناخته می‌شود، برخی افراد عوارض جانبی را گزارش می‌کنند. اکثر عوارض جانبی گزارش شده خطرناک نیستند و معمولاً گذرا بوده و سریع فروکش می‌کنند. با این حال، بهتر است دقت کنید که یک پزشک متخصص را برای انجام نوروفیدبک انتخاب کنید زیرا در غیر این صورت ممکن است خطر ابتلا به عوارض جانبی را افزایش دهید. برخی از عوارض جانبی نوروفیدبک عبارت است از:
- اضطراب یا افسردگی
- سردرد یا سرگیجه
- اختلال شناختی
- ارتعاشات داخلی
- تنش عضلانی
- اضطراب اجتماعی
- انرژی کم یا خستگی
دستگاه نوروفیدبک چیست؟
در درمان نوروفیدبک از دستگاه مخصوصی استفاده می‌شود که دستگاه نوروفیدبک نام دارد. این دستگاه دارای چندین الکترود است که این الکترودها، بر اساس تشخیص پزشک متخصص، به نواحی از سر مشخصی که درمان بر روی آنها انجام می‌گیرد، متصل می‌شوند. این دستگاه به یک مانیتور وصل می‌شود تا فعالیت‌های امواج مغزی را در زمان واقعی اندازه گرفته و نشان دهد و از این طریق پزشک متخصص می‌تواند تنظیماتی را انجام دهد تا این امواج را اصلاح کرده و درمان را امکان‌پذیر نماید.
tdcs چیست؟
حالا که با نوروفیدبک، مزایا و عوارض آن آشنا شده‌اید، برای درک تفاوت نوروفیدبک و tdcs بهتر است که با درمان tdcs، مزایا و معایب آن نیز آشنا شوید.
تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال (tDCS) نوعی تحریک عصبی غیر تهاجمی است که یک جریان ثابت کم را از طریق استفاده از الکترودهایی که معمولاً روی پوست سر قرار می‌گیرند به مغز می‌رساند. این تکنیک نورومدولاسیون از جریان ثابتی بین 1 تا 2 میلی آمپر استفاده می‌کند که از طریق الکترودها به مناطق مورد نظر مغز منتقل می‌شود تا عملکرد مغز را تعدیل کند. tdcs با استفاده از پیکربندی‌های مختلف الکترود، می‌تواند برای تحریک یا مهار فعالیت عصبی در ناحیه مورد نظر استفاده شود. جریان مورد استفاده در tDCS به اندازه کافی قوی نیست که پتانسیل عمل را ایجاد کند، بلکه بر روی پتانسیل غشای استراحت نورون‌ها تأثیر می‌گذارد. هنگام اعمال، تحریک آندال (مثبت)، از الکترود برای تسهیل دپلاریزاسیون نورون‌ها و در نتیجه تحریک برانگیختگی استفاده می‌شود. برعکس، در طول تحریک کاتدی (منفی)، از الکترود برای القای قطبش بیش از حد نورون‌ها استفاده می‌شود که منجر به تحریک مهاری می‌شود.
مزایای tdcs چیست؟
تحقیقات در مورد tDCS در مراحل اولیه است و اثرات tDCS در انسان هنوز نسبتاً ناشناخته است با این حال، در برخی مطالعات نشان داده شده است که tdcs در موارد زیر موفق عمل کرده است:
- بهبود علائم پارکینسون
- بهبود توجه بصری
- بهبود حافظه کاری
- بهبود علائم در بیماران سکته مغزی
- بهبود علائم بی فعالی (ADHD)
- بهبود کیفیت خواب
- بهبود علائم افسردگی
- بهبود دردهای مزمن
- بهبود یادگیری
عوارض جانبی درمان tdcs چیست؟
بر اساس گزارش‌ها، tdcs عوارض جانبی چندانی ندارد و عوارضی که گزارش شده‌اند تنها در محدوده اتصال الکترودها و کوتاه مدت بوده و به سرعت از بین رفته‌اند. عوارضی که در درمان tdcs گزارش شده‌اند عبارت‌اند از:
- سوزن‌سوزن شدن محل اتصال الکترودها
- خارش در پوست سر
- قرمزی پوست سر
- سوزش پوست سر
- سردرد و سرگیجه
- حالت تهوع
دستگاه tdcs چیست؟
دستگاه tdcs سیستم تحریک عصبی ویژه‌ای است که از جریان الکتریکی ولتاژ پایین برای بهبود کارایی شناختی و سلامتی استفاده می‌کند. در تئوری، آنها به روشی شبیه به تقویت خودرو برای کمک به عملکرد بهتر، عمل می‌کنند. این دستگاه به الکترودهای مخصوصی متصل است تا جریان را اداره کند و نواحی کلیدی مغز را تحریک کند. این الکترودها با کمک یک کش روی سر نگه داشته می‌شوند تا جریان الکتریکی از طریق این الکترودها به سر و نهایتاً به مغز منقل شود.
تفاوت نوروفیدبک و tdcs چیست؟
روش‌های درمانی متعددی برای درمان مشکلات روانی وجود دارد، مثل انواع متدهای روان درمانی و دارو درمانی، که در این روش‌ها هدف درمانی تغییر شناخت و ذهنیت فرد، رفتار یا تغییرات بیوشیمیایی مغز می‌باشد.
در نوروتراپی هدف اولیه و اصلی، اصلاح عملکرد مغز به شیوه‌ای کاملاً طبیعی و غیر تهاجمی است. پیشرفت دانش روانشناس در مورد عملکرد مغز و همچنین پیشرفت تکنولوژی و روش‌های درمانی در حوزه پزشکی، دستیابی به این هدف را برای ما فراهم کرده است که بتوانیم از روش‌های نوین درمانی که کاملاً غیر تهاجمی هستند استفاده کنیم؛ از طرف دیگر، افرادی که حوصله جلسات روان درمانی یا جلسات شناختی و یا حتی مصرف دارو را ندارند، می‌توانند با کمک این روش‌های نوین، درمان اختلالات روان‌شناختی خود را میسر سازند. نوروتراپی بر این اساس بنا نهاده شده است.
مغز اندام یادگیرنده وجود انسان است؛ مغز ما می‌تواند تغییر کند و یا اصلاح شود و این موضوع اصل و اساس تمام درمان‌های ما می‌باشد. تغییر ذهنیت، شناخت و یا رفتار به دنبال تغییر مغز امکان‌پذیر است. نوروتراپی به طور مستقیم از طریق فرایند یادگیری و انعطاف پذیری مغز، می‌تواند در درمان اختلالات روانی و ذهنی به ما کمک کند.
به صورت کلی دو رویکرد در درمان‌های نوروتراپی وجود دارند: نوروفیدبک و tdcs، بنابراین هر دو درمان نوروفیدبک و tdcs در زیر شاخه نوروتراپی قرار می‌گیرند.
همان طور که در بالا گفته شد، در رویکرد نوروفیدبک به فرد آموزش داده می‌شود تا به امواج مغزی خود مسلط شود، یعنی خود تنظیمی و کنترل امواج مغزی را یاد می‌گیرد. در نوروفیدبک، بیمار می‌آموزد که می‌تواند بر قدرت و امواج مغزی خود که مرتبط با شرایط اختلال روانی است، تسلط پیدا کند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که قدرت امواج مغزی در اختلالاتی چون ADHD و ADD، اضطراب و افسردگی، دچار نابهنجاری می‌شوند، به این معنی که مغز بیمار بی توجه، مضطرب و یا افسرده شده است. نوروفیدبک این امکان را به بیمار می‌دهد تا با قدرت خود مغز بر این نابهنجاری در امواج مغزی پیروز شده و امواج مغزی را به حالت طبیعی خود بازگرداند. این فرایند از طریق شرطی سازی عامل و به وسیله تکنولوژی‌های پیشرفته صورت می‌گیرد. نتیجه پژوهش‌ها نشان می‌دهد که درمان نوروفیدبک می‌تواند به عنوان یک درمان مکمل و مؤثر در بهبود اختلالاتی مانند ADHD، ADD، اختلال یادگیری در کودکان، اضطراب، نشخوارهای فکری و وسواس فکری، افسردگی‌های خفیف، دردهای مزمن، مشکلات خواب و مشکلات شناختی مانند حافظه و تمرکز و همچنین کنترل خشم، عمل کند.
در مورد تفاوت نوروفیدبک و tdcs باید گفت که tdcs مجموعه از روش‌های تحریک مغز است که شامل تحریک مغناطیسی و تحریک الکتریکی فرا جمجمه‌ای می‌باشد. تحریک الکتریکی مستقیم فرا جمجمه‌ای، یک تکنیک غیر تهاجمی تحریک مغز است، که بر اساس کاربرد جریان ضعیف، مستقیم بر روی جمجمه انجام می‌شود و از این طریق سبب تغییر فعالیت مغز و القائات نوروپلاستیستی بر اساس نوع مونتاژ و پارامترهای تحریکی می‌شود. تکنیک tdcs نیز در درمان برخی از اختلالات روانپزشکی و نورولوژی از جمله افسردگی، نواقص شناختی، اضطراب، میگرن، ADHD، دردهای مزمن و همچنین آلزایمر و پارکینسون در سنین بالاتر مؤثر است. جریانی در تکنیک تحریک الکتریکی به مغز داده می‌شود بسیار ضعیف بوده و زیر آستانه تحریک نورون‌ها می‌باشد و پژوهش‌ها نشان می‌دهد که این روش کاملاً ایمن و بی خطر است.
بالاتر در مورد درمان‌های غیر تهاجمی نوروفیدبک و tdcs توضیح داده و مزایا و عوارض جانبی هر یک را شرح دادیم. حال این سؤال پیش می‌آید که تفاوت نوروفیدبک و tdcs چیست و کدام بهتر است؛ در واقع باید گفت که تفاوت نوروفیدبک و tdcs در این است که نوع این دو درمان با هم متفاوت هستند؛ به طور مثال می‌توان گفت تفاوت نوروفیدبک و tdcs مانند تفاوت قرص و آمپول است. در واقع پزشک متخصص، بر اساس نوع اختلالی که فرد درگیر آن است و تأثیری که هر یک از این درمان‌ها بر اختلال مربوطه دارند، یکی از این دو درمان را پیشنهاد می‌دهد.
می‌توان گفت مهم‌ترین تفاوت نوروفیدبک و tdcs، تفاوت در دستگاه‌هایی است که در این دو روش استفاده می‌شود. دستگاه نوروفیدبک در واقع فعالیت امواج مغزی را در زمان واقعی اندازه گرفته و به منظور عملکرد بهتر آنها را اصلاح می‌کند تا به سرعت طبیعی بازگردند، اما دستگاه tdcs با القای جریان پایین الکتریکی به برخی از نواحی مغز که تحت درمان هستند، باعث تحریک الکتریکی مغز می‌شود که این امر برخی از اختلالات را درمان کرده و عملکرد مغز را بهبود می‌بخشد.
در پایان باید گفت که هر دوی این رویکردهای درمانی در کنار هم و همچنین در کنار دارو درمانی، می‌توانند برای درمان بسیاری از اختلالات روان‌شناختی بسیار مؤثرتر و کاربردی‌تر باشند. بیمارانی که علاقه‌ای به دارو درمانی ندارند می‌توانند از این دودرمان در کنار روان درمانی و مشاوره استفاده کنند که در درمان اختلالات روانی بسیار تأثیر گذار هستند.
سخن پایانی
نوروفیدبک و tdcs دو روش نوین برای درمان اختلال‌های روان‌شناختی مانند افسردگی، اضطراب مزمن، ADHD، اوتیسم و از این دست اختلال‌ها هستند که کاملاً غیر تهاجمی و بدون مصرف دارو می‌باشند. مزایای بسیاری دارند و عوارض جانبی کم و کوتاه مدتی از این دو درمان گزارش شده است. تفاوت نوروفیدبک و tdcs در واقع در نوع درمانی است که به وسیله دستگاه‌های نوروفیدبک و tdcs انجام می‌شود و پزشک متخصص، با توجه به نوع اختلال فرد، درمان مناسب را تشخیص داده و یکی از این دو درمان را پیشنهاد می‌دهد.
در این مقاله درمورد تفاوت نوروفیدبک و tdcs صحبت کرده و هریک را به طور جداگانه توضیح داده و مزایای و معایب آنها را شرح دادیم. امیدواریم مطالب این مقاله برای شما مفید بوده باشد. اگر سؤالی در این زمینه در قسمت نظرات مطرح کرده تا در اولین فرصت پاسخگوی شما عزیزان باشیم.
دیدگاهتان را بنویسید