تفاوت نوروفیدبک و بیوفیدبک چیست؟
ممکن است این سؤال برای شما پیش آمده باشد که تفاوت نوروفیدبک و بیوفیدبک چیست؟ بیوفیدبک و نوروفیدبک (EEG-biofeedback) هر دو پروتکل‌های درمانی غیر تهاجمی هستند که می‌توانند برای درمان انواع اختلالات بدون استفاده از دارو استفاده شوند.
اما تفاوت نوروفیدبک با بیوفیدبک چیست؟ به طور خلاصه، نوروفیدبک نوع خاصی از بیوفیدبک است که مستقیماً در مورد فعالیت مغز بازخورد ارائه می‌کند.
از سوی دیگر، بیوفیدبک شامل انواع مختلفی از درمان‌های مورد استفاده برای کمک به بیماران برای تقویت ارتباط ذهن و بدن برای رسیدن به یک حالت عمیق آرامش است. هنگامی که در این حالت قرار می‌گیرند، بیماران می‌توانند یاد بگیرند که واکنش‌های غیرارادی بدن خود به استرس را کنترل کنند که به نوبه خود می‌تواند به کاهش علائم مرتبط با طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها و اختلالات، از جمله استرس/اضطراب، افسردگی، PTSD، سندرم روده تحریک‌پذیر، و غیره.
در هر دو مورد، هدف توانمندسازی بیمار برای تسکین علائم و دستیابی به تسکین طولانی مدت بدون استفاده از داروهای تجویزی است.
در این مقاله قصد داریم درمورد تفاوت نوروفیدبک با بیوفیدبک صحبت کنیم اما بهتر است اول این دو روش درمانی و کاربرد آنها را معرفی کرده و سپس به تفاوت آنها بپردازیم.
فهرست مطالب
بیوفیدبک چیست؟
آموزش بیوفیدبک یک پروتکل درمانی غیر تهاجمی و غیردارویی است که برای کمک به بیماران در دستیابی به تسکین علائم اختلالات مرتبط با استرس طراحی شده است.
با استفاده از ارتباط ذهن و بدن، بیماران می‌توانند واکنش‌های غیرارادی بدن خود را به استرس کنترل کنند، از جمله:
- جریان خون به اندام‌ها
- فشار خون
- ضربان قلب
- تنش عضلانی
- احساس درد
- فعالیت غدد تعریق
علاوه بر این، درمان بیوفیدبک می‌تواند علائم منفی بسیاری از اختلالات مرتبط با استرس را کاهش دهد، از جمله:
- اضطراب فراگیر
- افسردگی
- PTSD (اختلال استرس پس از حادثه)
- بی‌خوابی
- اسپاسم عضلانی/تنش عضلانی
- سندرم روده تحریک‌پذیر
- تپش قلب
- فشار خون بالا
- اعتیاد / هوس
بیوفیدبک چگونه کار می‌کند؟
برای درک بهتر تفاوت نوروفیدبک با بیوفیدبک بهتر است از عملکرد بیوفیدبک نیز اطلاع داشته باشید.
در طی بیوفیدبک، هیچ محرک خارجی به هیچ وجه روی بدن استفاده نمی‌شود و دارو نیز تجویز نمی‌شود.
در عوض، حسگرهایی روی بدن بیمار قرار می‌گیرند تا عملکردهای غیرارادی مانند دمای دست، ضربان قلب، تنش عضلانی و فعالیت غدد عرق در انگشتان دست را ثبت کنند. این عملکردها توسط سیستم عصبی خودمختار (ANS) تنظیم می‌شوند و توسط بسیاری به عنوان عملکردهای فیزیولوژیکی هستند که نمی‌توانند آگاهانه کنترل شوند.
با این حال، با اندازه‌گیری بی‌درنگ این عملکردها، پزشکان متخصص می‌توانند به بیماران کمک کنند تا یاد بگیرند که چگونه بر فعالیت‌های غیرارادی تأثیر بگذارند تا خود تنظیمی را تقویت کنند و به تسکین علائم دست یابند.
به‌عنوان‌مثال، با نظارت بر فعالیت غدد عرق در نوک انگشتان، بیماران می‌توانند یاد بگیرند که چگونه استرس بر بدن آنها تأثیر می‌گذارد و با تمرین کافی، می‌توانند یاد بگیرند که چگونه از تأثیر منفی استرس بر بدن خود جلوگیری کنند.
انواع بیوفیدبک چیست؟
انواع مختلفی از درمان‌های بیوفیدبک وجود دارد که برای کمک به بیماران در یادگیری تأثیرگذاری بر عملکردهای غیرارادی بدن مفید است، از جمله:
بیوفیدبک امواج مغزی
بیوفیدبک EEG، همچنین به عنوان نوروفیدبک شناخته می‌شود، فعالیت مغز را در زمان واقعی اندازه گیری می‌کند. بیوفیدبک EEG می‌تواند برای کمک به بیماران برای کنترل الگوهای غیر طبیعی امواج مغزی استفاده شود که می‌تواند به کاهش علائم اختلالات اضطرابی، حملات پانیک، افسردگی و بی خوابی کمک کند. بعداً در این مورد به تفصیل بحث خواهیم کرد.
بیوفیدبک ضربان قلب
نشان داده شده است که اندازه گیری ضربان قلب در طول درمان بیوفیدبک به بهبود سلامت قلب و فشار خون کمک می‌کند. یک اندازه گیری، تغییرپذیری ضربان قلب، می‌تواند نشان دهد که سیستم عصبی خودمختار در زمان اندازه گیری چقدر متعادل است. تمرین تغییر ضربان قلب همچنین می‌تواند انعطاف پذیری کلی ANS را بهبود بخشد و منجر به مقاومت قوی تر در برابر اختلالات استرس، افسردگی، آسم و فشار خون بالا شود.
تنش عضلانی
تنش شدید عضلانی، به ویژه در صورت، می‌تواند نشانه‌ای از استرس یا اضطراب باشد. درمان بیوفیدبک که به طور خاص برای رفع تنش عضلانی صورت استفاده می‌شود، می‌تواند علائم استرس را کاهش دهد و حتی فشار خون بالا، سردرد تنشی، بی‌خوابی، دندان‌قروچه و درد فیزیکی را کاهش دهد. علاوه بر این، تمرین بیوفیدبک در آرام سازی عضلات صورت در درمان آسم در کودکان مفید است.
پاسخ گالوانیکی پوست
فعالیت غدد عرق بدن ما در نوک انگشتان، به ویژه در پاسخ به تغییرات در یک حالت احساسی، به عنوان پاسخ پوست گالوانیکی شناخته می‌شود. درمان بیوفیدبک با تمرکز بر پاسخ گالوانیکی پوست می‌تواند ابزاری مؤثر در کمک به بیماران در تشخیص و کاهش استرس در زندگی خود باشد. مطالعات نشان داده‌اند که آموزش بیوفیدبک با استفاده از پاسخ پوست گالوانیک، پتانسیل درمانی برای بیمارانی دارد که با استرس و اضطراب دست و پنجه نرم می‌کنند.
دمای دست
به عنوان بخشی از سیستم عصبی خودمختار، سیستم عصبی سمپاتیک مسئول پاسخ “جنگ یا گریز” ما است. بخشی از این پاسخ شامل کاهش جریان خون به اندام‌ها و افزایش جریان خون به عضلات است، فقط در صورتی که مجبور شوید از دست یک شکارچی فرار کنید. یک سیستم عصبی سمپاتیک بیش فعال ممکن است یک عامل استرس زا خفیف، مانند یک ارائه در محل کار، را به عنوان یک تهدید بزرگ تفسیر کند و پاسخ “جنگ یا گریز” را فعال کند و خون را از دست‌ها دور کند. این باعث کاهش دمای دست می‌شود. درمان بیوفیدبک می‌تواند به بیماران کمک کند تشخیص دهند که چه زمانی پاسخ شروع می‌شود، سپس به آنها اجازه می‌دهد تا با افزایش داخلی دمای دست برای کاهش علائم اضطراب، کنترل مستقیم بر آن را در دست بگیرند.
برای درمان چه چیزی می‌توان از بیوفیدبک استفاده کرد؟
درمان بیوفیدبک را می‌توان برای درمان بسیاری از اختلالات، شرایط و علائم آنها، به ویژه آنهایی که مربوط به استرس و اضطراب است، استفاده کرد. مسائلی که نشان داده است بیوفیدبک در درمان آنها مفید است عبارت‌اند از:
- اعتیاد
- اضطراب یا استرس
- آسم
- اختلال کمبود توجه/بیش فعالی (ADHD)
- عوارض جانبی شیمی درمانی
- درد مزمن
- یبوست
- فیبرومیالژیا
- سردرد
- فشار خون بالا
- بی‌خوابی
- سندرم روده تحریک‌پذیر
- پانیک اتک (حملات پانیک)
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)
- بیماری رینود
- صدای زنگ در گوش (وزوز گوش)
- اختلال مفصل گیجگاهی فکی (TMJ)
نوروفیدبک چیست؟
همان‌طور که در بالا ذکر کردیم، نوروفیدبک نوع دیگری از بیوفیدبک است و معمولاً به عنوان EEG-Biofeedback شناخته می‌شود. در حالی که انواع دیگر بیوفیدبک ضربان قلب و دمای دست را اندازه گیری می‌کند، نوروفیدبک فعالیت مغز را اندازه گیری کرده و بر مغز تمرکز می‌کند.
از آنجایی که مغز یک اندام پیچیده است، به طور کلی از بیوفیدبک جدا می‌شود، اما روند درمان مشابه است. مانند بیوفیدبک، نوروفیدبک غیر تهاجمی، غیر دارویی است و نه مغز و نه بدن به هیچ وجه تحریک نمی‌شود.
در جایی که در درمان بیوفیدبک از حسگرهایی که روی بدن قرار می‌گیرند برای نظارت بر مواردی مانند ضربان قلب و دمای دست استفاده می‌شود، درمان نوروفیدبک از حسگرهایی استفاده می‌کند که روی سر قرار می‌گیرند تا بر فعالیت مغز نظارت کنند. وقتی صحبت از بیوفیدبک در مقابل نوروفیدبک می‌شود، درمان مناسب واقعاً فقط به نیازهای فردی بیمار بستگی دارد.
چگونه بیوفیدبک و نوروفیدبک با درمان‌های مبتنی بر دارو مقایسه می‌شود؟
نوروفیدبک یک گزینه درمانی غیرتهاجمی است که برای شرایط دشوار، اختلالات و علائم و در مواردی که درمان‌های مبتنی بر دارو عوارض جانبی ناخواسته یا نتایج محدودی ایجاد می‌کنند، ایده‌آل است.
علاوه بر این، داروها معمولاً فقط بهبود موقتی را برای شرایط تشخیص داده شده ارائه می‌دهند. پس از قطع دارو، علائم اختلال ممکن است دوباره عود کند.
بیوفیدبک و نوروفیدبک ایمن‌تر از داروها هستند، زیرا خطرات مشابهی از عوارض جانبی ندارند، اما همچنین می‌توانند به بهبودهای طولانی مدت منجر شوند زیرا به بیماران آموزش می‌دهند امواج مغزی صحیح مورد نیاز برای کاهش علائم ناخواسته را خود تولید کنند.
آموزش نوروفیدبک یک فرایند یادگیری است که به طور فیزیکی اتصالات سیناپسی مغز را تقویت و توسعه می‌دهد و منجر به امکان کنترل ذهنی بیشتر می‌شود که می‌تواند برای بسیاری از بیماران طولانی مدت باشد. تا زمانی که بیمار به تمرین مهارت‌های آموخته شده در طول درمان ادامه دهد، کنترل بسیار بیشتری بر سلامت جسمی و روانی خود خواهد داشت، بدون اتکا به درمان دارویی.
سایر تفاوت نوروفیدبک با بیوفیدبک
بیوفیدبک یک اصطلاح کلی است و برای توصیف یک نوع تمرین بازخوردی برای بدن استفاده می‌شود. از آنجایی که این یک اصطلاح کلی است، بیوفیدبک می‌تواند تقریباً هر نوع فرایندی را توصیف کند که شامل استفاده از تجهیزات پزشکی برای نظارت بر عملکرد بدن است.
به‌عنوان‌مثال، یک اسکن PET، یک دماسنج و یک دستگاه اندازه گیری فشار خون همگی نمونه‌هایی از بیوفیدبک هستند. نوروفیدبک متفاوت است زیرا نوع خاصی از بیوفیدبک را توصیف می‌کند که شامل خواندن امواج مغزی است و به طور تخصصی بر روی مغز و امواج آن کار می‌کند. دیگر تفاوت نوروفیدبک با بیوفیدبک به شرح زیر است:
1. نوروفیدبک جلسات بسیار بیشتری طول می‌کشد.
نوروفیدبک معمولاً حداقل 20 جلسه طول می‌کشد و اگر می‌خواهید مطمئن شوید که تغییرات حتمی هستند، بیشتر از 30 یا 40 جلسه طول می‌کشد. بیوفیدبک محیطی معمولاً چند جلسه طول می‌کشد و تقریباً به ندرت به بیش از 10 جلسه می‌رسد.
2. نوروفیدبک پیچیده‌تر است و انجام آن سخت‌تر است.
EEG یک پدیده بسیار پیچیده است. انتخاب یک پروتکل مناسب با فرد و اختلالی که دارد (که کدام پارامتر را باید آموزش داده شود و اختلال در کجای مغز قرار دارد) کار دشواری است.
3. ادغام مربیگری و درمان
بیوفیدبک محیطی بیشتر از نوروفیدبک با “گفتگو درمانی” ادغام می‌شود. این به این دلیل است که بر ایجاد بینش و توسعه مهارت‌های «ذهن – بدن» تمرکز دارد، کاری که بسیاری از مربیان و روان‌درمان‌ها به روش‌های دیگر انجام می‌دهند.
سخن پایانی
معمولاً مشتریان بیوفیدبک و نوروفیدبک اشتباه می‌گیرند و تفاوت نوروفیدبک با بیوفیدبک را نمی‌دانند. وقتی این کلمات به جای یکدیگر استفاده می‌شوند، به سختی می‌توان متوجه شد که تفاوت وجود دارد. برای پاسخ به این سؤال رایج که تفاوت نوروفیدبک با بیوفیدبک چیست باید گفت که بهتر است در مورد بیوفیدبک به عنوان نوعی نظارت الکتریکی فکر کنید، بیوفیدبک بازخوردی را در مورد عملکردهای بدن ارائه می‌دهد که به طور فعال توسط فرد کنترل نمی‌شود. با کمک بیوفیدبک، افراد می‌توانند کنترل بیشتری بر این عملکردها به دست آورند و از عملکرد فیزیکی بهتر لذت ببرند.
نوروفیدبک را می‌توان اصطلاحی دانست که برای توصیف شکل خاصی از بیوفیدبک استفاده می‌شود. در بسیاری از موارد نوروفیدبک بیوفیدبک EEG نامیده می‌شود.
در این مقاله در مورد تفاوت نوروفیدبک با بیوفیدبک صحبت کردیم و به سؤالاتی چون بیوفیدبک چیست؟ نوروفیدبک چیست؟ تفاوت نوروفیدبک با بیوفیدبک چیست؟ پاسخ دادیم؛ امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
دیدگاهتان را بنویسید