tdcs چیست ؟ با تحریک الکتریکی مغز و روش درمانی tDCS آشنا شوید.

tdcs چیست؟ تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال که به عنوان tDCS نیز شناخته می‌شود، یک شکل غیر تهاجمی و غیردارویی تحریک مغز است.

این روش بیش از یک دهه است که به عنوان یک گزینه درمانی برای افسردگی و همچنین سایر اختلالات روان‌شناختی مورد استفاده قرار گرفته است.

در این مقاله قصد داریم در مورد تحریک الکتریکی مغز و انواع آن، tdcs در روانشناسی، روشهای درمانی، تحریک الکتریکی مغز در ایران، قیمت هر جلسه، تعداد جلسات صحبت کرده و به سؤالاتی چون tdcs چیست پاسخ دهیم.

tdcs چیست؟

تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال (tDCS) یک تکنیک تحریک مغز بوده که قابل حمل و پوشیدنی است که جریان الکتریکی کم را به پوست سر منتقل می‌کند. یک جریان ثابت بین 1 تا 2 میلی آمپر معمولاً اعمال می‌شود.

tdcs جریان مثبت (آنودال) یا منفی (کاتدال) را از طریق الکترودها به یک ناحیه از مغز اعمال می‌کند. tDCS یک تکنیک نورومدولاسیون است که تغییرات فوری و پایدار در عملکرد مغز ایجاد می‌کند. موقعیت الکترودهای آند و کاتد روی سر، برای تنظیم چگونگی جریان به مناطق خاص مغز استفاده می‌شود.

جریان ارائه شده توسط tdcs به اندازه کافی قوی نیست که پتانسیل عمل در یک نورون را تحریک کند. در عوض، «آستانه فرعی» آن، الگوی نورون‌های فعال را تغییر می‌دهد. مغز را فعال در نظر بگیرید که در تلاش برای انجام کاری یا یادگیری چیزی است و tdcs برای تقویت این فعالیت عمل می‌کند.

در سطح سلولی 2، tdcs با تقویت انتقال سیناپسی بین نورون‌ها با افزایش انعطاف‌پذیری سیناپسی 3 که به نوبه خود، پایه سلولی یادگیری است، شلیک عصبی را تغییر می‌دهد.

tdcs در روانشناسی اغلب با آموزش ترکیب می‌شود؛ آموزش به خودی خود باعث یادگیری (پلاستی سیناپسی) می‌شود، و tDCS هم‌زمان این اثرات را تقویت می‌کند (قابلیت سیناپسی را افزایش می‌دهد).

برخی از کاربردهای بالینی tDCS در روانشناسی که در حال حاضر در حال بررسی است عبارت‌اند از افسردگی، اسکیزوفرنی، آفازی، اعتیاد، صرع، درد مزمن (میگرن، فیبرومیالژیا)، توجه و توان‌بخشی حرکتی. tDCS همچنین برای برنامه‌های سلامتی غیرپزشکی، به‌عنوان‌مثال یادگیری سریع، تمرکز، آرامش و مدیتیشن استفاده می‌شود.

اگرچه تحریک الکتریکی مغز یا tdcs در روانشناسیهنوز یک شکل آزمایشی از تحریک مغز است، اما به طور بالقوه دارای چندین مزیت نسبت به سایر تکنیک‌های تحریک مغز می‌باشد. tdcs ارزان، غیر تهاجمی، بدون درد و بی خطر است. همچنین مدیریت آن آسان بوده و تجهیزات به راحتی قابل حمل هستند.

تحریک الکتریکی مغز در ایران در کلینیک‌های تخصصی و روانشناسی صورت می‌گیرد که شما باید از اعتبار و مجوز پزشک متخصص کلینیک مربوطه اطمینان حاصل کنید تا بتوانید درمان مؤثرتری داشته باشید.

دستگاه تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال (tDCS) چگونه است؟

دستگاه‌های تحریک الکتریکی مغزدستگاه‌های کوچکی هستند که با باتری کار می‌کنند. معمولاً یک کنترل پنل وجود دارد که به شما این امکان را می‌دهد که دستگاه را برنامه ریزی کنید (برای تنظیم مدت زمان و شدت تحریک). الکترودها بر روی سر قرار می‌گیرند و توسط یک روسری مخصوص – معمولاً یک بند الاستیکی – در جای خود نگه داشته می‌شوند. یک کابل، هر الکترود را به محرک متصل می‌کند. هنگامی که محرک روشن می‌شود، جریان از دستگاه به الکترود و متعاقباً از مغز می‌گذرد. محرک‌های درجه حرفه‌ای دارای ویژگی‌های زیادی هستند و می‌توان از قابل تحمل بودن آن اطمینان حاصل کرد که شامل یک امپدانس سنج و یک جریان سنج است.

انواع تحریک الکتریکی مغز یا tDCS کدام‌اند؟

ممکن است سؤال کنید که آیا tdcs انواع مختلف دارد و انواع tdcs چیست؛تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال (tDCS)، همان طور که گفته شد، یک روش درمانی غیرتهاجمی و بدون درد برای تحریک مغز است که از جریان‌های الکتریکی مستقیم برای تحریک بخش‌های خاصی از مغز استفاده می‌کند. یک جریان ثابت و با شدت کم از طریق دو الکترود که بر روی سر قرار گرفته‌اند، عبور می‌کند که باعث تعدیل فعالیت نورون‌ها می‌شود. روشهای درمانی تحریک الکتریکی مغز برای افراد مختلف، متفاوت است. دو نوع تحریک با tDCS وجود دارد: تحریک آنودال و کاتدال. تحریک آنودال برای تحریک فعالیت عصبی عمل می‌کند در حالی که تحریک کاتدی فعالیت عصبی را مهار کرده و یا کاهش می‌دهد.

تحریک آنودال و کاتدال tdcs

با وجود اجماع نسبی در مورد اثرات تحریکی تحریک آنودال، یک بررسی اخیر نشان داده است که آزمایش‌های تحریک الکتریکی مغزکه مناطق غیرحرکتی را تحریک کرده‌اند، اثرات بازدارندگی محدودی از تحریک کاتدی ایجاد کرده‌اند. همین بررسی همچنین نشان داد که محققان شانس 16 درصدی برای یافتن اثرات خاص قطبیت داشتند. یک مقاله جایگزین همچنین به این نتیجه رسید که تحریک کاتدی، عملکرد شناختی را چندان تغییر نمی‌دهد. به طور کلی این تفاوت‌ها می‌تواند به دلیل فقدان روش‌های استاندارد و این واقعیت باشد که همه مطالعات شرایط قطبیت آندال و کاتدی را در کنار مقایسه ساختگی اجرا نمی‌کنند. در واقع، یک گزارش اخیر نشان می‌دهد که تقریباً 90 درصد از مطالعاتی که از تحریک الکتریکی مغزبرای تحریک قشر حرکتی استفاده می‌کنند، از طرح کنترل‌شده شم استفاده نکرده‌اند. در مجموع این بررسی‌ها بر اهمیت گنجاندن هر سه نوع شرایط تحریک در یک طرح آزمایشی، به منظور آزمایش نتایج متفاوت و غیرقابل‌پیش‌بینی تأکید می‌کنند.

مزایای تحریک الکتریکی مغز

بسیاری از مراجعه کنندگان می‌پرسد مزایای tdcs چیست؟ tdcs برای بسیاری از کاربردهای مختلف استفاده می‌شود که شامل تغییر مغز برای تأثیرگذاری بر نحوه تفکر یا احساس افراد می‌شود. tdcs، با هدف تقویت بعضی فعالیت‌های خاص مغز، اغلب با شکل دیگری از فعالیت یا تمرین ترکیب می‌شود. نشان داده شده است که tdcs باعث می‌شود سرعت یادگیری افراد افزایش یابد؛ به‌عنوان‌مثال، tdcs می‌تواند ذهن آگاهی (مدیتیشن الکترونیکی) را افزایش دهد. مردم همچنین برای تقویت حافظه کاری، از روش tdcs استفاده می‌کنند. مهم‌ترین مزیت tdcs، غیر تهاجمی بودن آن است. این روش کاملاً بدون درد و بدون مصرف دارو است که همین امر باعث شده است که افراد بسیاری برای درمان اختلالات روان‌شناختی مایل به استفاده از این روش باشند.

عوارض جانبی تحریک الکتریکی مغز

اینکه عوارض جانبی tdcs چیست سؤال بسیاری از افرادی است که تمایل دارند از این روش برای درمان اختلال‌های روان‌شناختی استفاده کنند؛تحقیقات در مورد عوارض جانبی tDCS همچنان در حال انجام است، اما تاکنون عوارض جانبی ثابت شده، جزئی بوده و محدود به محل اتصال الکترود است. این عوارض شامل قرمزی موقت پوست، خارش و سوزن‌سوزن شدن هستند. سایر عوارض جانبی tDCS شامل سردرد، حالت تهوع و سرگیجه می‌باشد. لازم به ذکر است که نشان داده شده است این سه عارضه جانبی اخیر، زمانی که الکترودها خیلی نزدیک به چشم قرار گیرند، ممکن است اتفاق بیفتند. علاوه بر این، تجویز نادرست tDCS می‌تواند باعث سوختگی پوست سر شود. هیچ مدرک علمی وجود ندارد که آسیب پایدار یا عوارض جانبی غیرقابل‌برگشت ناشی از tDCS را نشان دهد و این عوارض جانبی معمولاً به سرعت از بین می روند.

تحریک جریان مستقیم ترانس کرانیال (tDCS) چه حسی دارد؟

در طول tDCS، اکثر افراد احساس سوزن‌سوزن شدن خفیف، خارش یا گرما در پوست سر می‌کنند. این احساسات دردناک نیستند و با توقف تحریک از بین می‌روند. با این حال، «تحمل‌پذیری» tDCS به کیفیت لوازم جانبی، روش‌های تنظیم، و استفاده از شدت (چند میلی آمپر) و مدت زمان تحریک مطابق با استانداردهای tDCS بستگی دارد.

چرا از tDCS (تحریک الکتریکی مغز) استفاده کنیم؟

درمان tdcs یک روش غیر تهاجمی است که امکان تعدیل فعالیت را در مناطق خاصی از مغز فراهم می‌کند. این روش درمانی ابزار ارزشمندی برای برقراری روابط مغز – رفتار در حوزه‌های مختلف شناختی، حرکتی، اجتماعی و عاطفی ارائه کرده است و نشان داده شده است که در افراد سالم، به طور موقت رفتار را اصلاح می‌کند، یادگیری را تسریع می‌کند و عملکرد را افزایش می‌دهد. به‌عنوان‌مثال، نشان داده شده است که تحریک آندال تشخیص حالت چهره را افزایش می‌دهد یا پاسخ‌های تهاجمی را مهار می‌کند، در حالی که تحریک کاتدی یادگیری حرکتی ضمنی را هنگام تحریک قشر جلوی پیشانی با سرکوب فعالیت حافظه فعال تقویت می‌کند. از نظر عملی، تجهیزات tdcs، قابل استفاده مجدد و نسبتاً ارزان هستند و در صورت فرسودگی یا آسیب به راحتی جایگزین می‌شوند. این به پتانسیل درمانی آن در علوم بالینی کمک می‌کند، برای محققان یا بیماران انجام tDCS در خانه آسان است، و ممکن است به زودی در کنار درمان‌های دارویی برای سرعت بخشیدن به بهبود عملکرد حرکتی و شناختی استفاده شود. در واقع، tDCS حتی با موفقیت برای کاهش علائم افسردگی به کار گرفته شده است، اگرچه این زمینه برای حمایت از استفاده از آن برای این منظور نیاز به گسترش بیشتر دارد. در مطالعات در مقیاس کوچک نشان داده شده است که توهمات را در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی کاهش می‌دهد و تأخیر در اختلال طیف اوتیسم را بهبود می‌بخشد.

تعداد جلسات tdcs

تعداد جلسات tdcs به عوامل مختلفی چون نوع اختلالی که فرد درگیر آن است، تشخیص پزشک متخصص و پیشرفت بیمار بستگی دارد. اما به طور عمومی، پروتکل درمان tDCS شامل 10 جلسه (جلسه 20 دقیقه ای، جریان 2 میلی آمپر برای 5 روز متوالی در هفته و 2 هفته متوالی) است که جریان از طریق الکترودهای 35 سانتی متر مربع اعمال می‌شود.

قیمت جلسات tdcs چقدر است؟

قیمت جلسات tdcs نیز به عوامل مختلفی مانند نوع اختلال، تعداد جلسات مورد نیاز، پزشک متخصص، دستگاه tdcs و عواملی از این دست بستگی دارد و نمی‌توان مبلغ ثابتی را برای آن اعلام کرد. اما قبل از شروع جلسات درمانی، در جلسه مشاوره با پزشک متخصص و تعیین تعداد جلسات مورد نیاز شما، پزشک می‌تواند قیمت هر جلسه tdcs را به شما اعلام کند.

سخن پایانی

چندین مطالعه نشان می‌دهد که tdcs ممکن است ابزار ارزشمندی برای درمان بیماری‌های عصبی – روانی مانند افسردگی، اضطراب، بیماری پارکینسون و درد مزمن باشد. تحقیقات همچنین بهبود شناختی را در برخی از بیماران تحت tDCS نشان داده است. در حال حاضر، tDCS یک درمان مورد تأیید FDA نیست و تحقیقات در این زمینه همچنان ادامه دارد.

در این مقاله در مورد درمان tdcs، تحریک الکتریکی مغز و انواع آن صحبت کرده و به سؤالاتی چون tdcs چیست پاسخ دادیم. امیدواریم مطالب این مقاله برای شما مفید بوده باشد. اگر سؤالی در این زمینه دارید در قسمت نظرات سؤال خود را مطرح کرده تا در اولین فرصت پاسخگوی شما عزیزان باشیم.